ZUMAIA 2015 BIDEOA

ZUMAIA 2015 BIDEOA

https://www.youtube.com/watch?v=P2KaE-UAOSU&feature=youtu.be

ZUMAIA BIDEOAK

POPULAZIOAK EKOSISTEMETAN.AUTOERREGULAZIOA

HAZKUNDE-KURBAK

J formako kurba: baliabide mugagabeak dituen ekosistema ideal batean, populazio bat modu esponentzialean handituko litzateke. Hazkunde hori denboraren menpe adieraziz gero, J formako kurba bat lortzen da.

S formako kurba: baldintza normaletan eta baliabideak mugatuak direla, populazioa esponentzialki handitzen da, ingurumen erresistentziak hazkundea galarazten duen arte. Une horretatik aurrera, populazioa poliki handitzen da eta gutxi gorabehera iraunkor geratzen da balio jakin baten inguruan. Hazkunde hori adieraziz gero, S formako kurba bat lortzen da.

*Ingurumen-erresistentzia: populazio baten hazkundea mugatzen duten faktore biotikoen eta abiotikoen multzoari deritzo.

Ekosistemaren edukiera ahalmena (K): balio horrek ingurunea suntsitu gabe nahiko egonkor iraun dezakeen populazio baten gehieneko neurria adierazten du. K-ren inguruan, populazioek gorabeherak izaten dituzte, eta populazioaren hazkundea egonkorra dela eta orekan dagoela esaten da.

UGALKETA-ESTRATEGIAK

r estrategak

K estrategak

SEGIDA EKOLOGIKOA

SEGIDA EKOLOGIKOA

Def. Ekosistema batean, barruko dinamikaren eraginez gertatzen diren aldaketen sekuentzia da. Pixkanakako prozesua da, biologia-aniztasun urriko egoera batean hasi eta aniztasun handiagoko egoera batean amaitzen dena.

Aldaketa orokorrak segida batean:

- Espezieen aniztasuna handitzen da.

-Egitura-konplexutasuna handitzen da.

-Biomasa handitzen da.

-Eraginkortasuna handitzen da energiaren aprobetxamenduan.

-Emankortasuna txikitzen da.

-Ekosistemaren egonkortasuna handitzen da.

KLIMAX-KOMUNITATEA

Def. ekosistema baten segida-prozesu baten amaierako egoera idealari klimax deritzo.

LEHEN ETA BIGARREN MAILAKO SEGIDAK

ZIKLO BIOGEOKIMIKOAK

ZIKLO BIOGEOKIMIKOAK

Def. Zenbait elementu kimikok ekosistema bateko biozenosian eta biotopoan zehar egiten dituzten ibilbideei deritze.

KARBONOAREN ZIKLOA

1.Organismo autotrofoek CO2 atmosferikoa edo uretan disolbatuta dagoena hartzen dute, fotosintesiaren bidez, eta konposatu organiko bihurtzen dute.

2.Elikaduraren bidez, karbonoa kontsumitzaileengana pasatzen da.

3.Ekoizle zein kontsumitzaileen hondakin organikoak deskonposatzaileen mailara pasatzen dira.

4.Arnasketa zelularraren bidez, ekoizleek, kontsumitzaileek eta deskonposatzaileek materia organikoa erabili eta CO2 askatzen dute atmosferara.

5.Izaki bizidunen hondakin organikoen zati bat lurpean edo urpeko geruzetan metatzen da, eta denborarekin, erregai fosil bihurtzen da: esaterako, ikatza eta petrolioa.

6.Landare-biomasaren eta erregai fosilen erreketak CO2 askatzen du atmosferara.

7.Zenbait itsas organismok uretan disolbatutako CO2-a erabiltzen dute, kaltzio karbonatozko (CaCO3) oskolak eta eskeletoak osatzeko.

8.Denborarekin, oskol zein eskeleto hondakinak kareharri bihurtuko dira, CO2 erreserbarik handiena, hain zuzen ere.

9.Sumendi-erupzioek ere karbonoaren zati bat atmosferara askatzen dute CO2 gisa.

NITROGENOAREN ZIKLOA

1.Lurzoruko bakterio askeen multzo batzuek eta lekadunen sustraietan sinbiosian bizi diren bakterio batzuek, nitrogeno atmosferikoa hartu, eta landareek asimilatzeko moduko nitrato bihurtzen dute.

2.Elikadurari esker, ekoizleen konposatu organikoetako nitrogenoa kontsumitzaileengana pasatzen da, eta horiek beren proteinak eta azido nukleikoak osatzeko erabiltzen dute, bai eta energia-iturri gisa ere.

3.Izaki bizidunen iraizkinek eta haiek hiltzean osatzen diren hondakin organikoek nitrogenoa ingurunera itzultzen dute, eta han, lurzoruko bakterio nitrifikatzaileek nitrato bihurtzen dute. Hala, nitrogenoa ekoizleen eskura dago, berriro ere.

4.Zikloa amaitzeko, bakterio desnitrifikatzaileek lurzoruko nitratoak erabiltzen dituzte beren metabolismoan eta atmosferara itzultzen den N2 sortzen dute.

FOSFOROAREN ZIKLOA

1. Fosforo gehiena itsasoko harri sedimentarioetan dago. Harri horiek higatzean, fosfatoak askatzen dira, eta landareek erabili eta beren materia organikoan sartzen dituzte.

2.Elikadurari esker, fosforoa gainerako kate trofikora pasatzen da. 

3.Ekoizleak eta kontsumitzaileak hiltzean, haien hondakinak deskonposatzaileek deskonposatzen dituzte; horren ondorioz, fosfatoak ingurunera askatu eta landareek berriro ere erabiltzen dituzte.

4.Fosfatoen zati bat isurketa bidez iristen da itsasora. Han, fosforoaren zati bat, fitoplanktonera pasatzen da, eta hortik, gainerako kate trofikora.

5.Beste zati bat itsasoko animalien oskoletara eta eskeletoetara pasatzen da. Hondakin horiek jalki eta harri sedimentarioak sortzen dituzten sedimentuen zati bihurtzen dira. Harri horiek azalera itzul daitezke eta fosforoa zikloan sartuko da, berriro ere.


1.1

PARAMETRO TROFIKOAK

BIOMASA (B)

Banako, maila trofiko, populazio edo ekosistema batean pilatutako materia organikoaren kantitatea da. (g, kg edo T-tan adierazten da azalera- edo bolumen-unitateko).

EKOIZPENA (E)

Denbora unitateko maila trofiko bakoitzean biomasa gisa pilatzen den energia kantitateari deritzo. (Kg/m²/urte).

EMANKORTASUNA (e)

Maila trofiko baten errentagarritasuna eta egoera adierazten ditu, ekoizpena edo biomasa lortzen dituelako (e=E/B)

EKOSISTEMAREN DINAMIKA

ENERGIA-FLUXUA

Energia-fluxua noranzko bakarreko prozesu irekia da.

MATERIAREN ZIKLOA

Materiaren zikloa prozesu zikliko itxia da.

LURZORUA

LURZORUKO BIOTOPOA

LURZORUKO BIOZENOSIA

LURZORUAREN ERAKETA ETA GARAPENA

LURZORUAREN SUNTSIKETA ETA GALERA